?????????? ?? ??????
????? ???????? ??? ???????? ????? ?? ??????? ??? ???? ???? ??? ?????, ???????? ?? ?????? ????????????? ?? ??? ???? ??? ????? ?? ??????? ?? ???? ??? ????? ?? ??? ??????? ?? ?? ???? ?? ???????? ?????? ?? ?????? ???
20??? ??? ?? ?????? ???, ??????, ????????, ????? ?? ???? ??????????? ?? ??????????????? ?? ???? ?? ????? ?????? ?? ???? ?? ????????????? ?????? ?? ?????? ?? ???????? ?? ??? ??? ???? ?? ?????????, ?????????, ????????????? ?? ????? ???? ??????? ?? ???????? ????, ??? ?? ??, ?? ?? ?? ???? ?????????? ????? ?? ?? ???????? ???? ??????? ???? ???? ?? ???? ??? ????????? ?? ?????????? ???? ?? ???, ????????????? ??????? ?? ?????????? ?? ?? ???????? ??????? ???, ????? ????? ?????, ??? ?? ??????????? ?? ?? ???? ?? ??? ???? ???? ?? ????????? ??????????????? ?? ??? ????? ??? ????????? ??????????????? ?? ???????? ?? ??????? ??? ?????? ?? ????? ?? ????-?????? ??? ?? ?????? ???? ?? ???? ??????? ???? ??????? ??,
??????????? ?? ???? ?? ??????? ????????? ?? ????????? ????????????? ?? ??? ?????? ?????????? ????????????? ????? ?????????? ????????????? ???????-??-????? ????????? ?? ??????? ??, ?? ??????? ???? ?? ????? ?? ???? ???? ?? ?? ?????????? ??????? ?? ??? ????? ?????? ?? ?? ?? ?????? ??????? ?? ???????? ???? ??, ????? ????? ????? ????? ?? ??? ????? ??????? ???? ?? ??? ?? ??? ?? ??? ??? ???? ???? ???
??? ?????????? ??? ?? ?????????? ???????? ?? ??, ?? ??? ?? ?? ???? ?????? ?? ?? ?????????? ?? ??????? ?????? ?? ??? ???? ?? ?? ????? ??? ?????? ???, ????????? ?????? ?? ????? ??? ?? ?????????? ??????? ?? ????? ???? ?? ??? ???? ???? ??? ?????????? ????????? ?? ?????? ???? ??, ?? ????? ???????????? ?? ?????? ???? ??, ??????, ???????? ?? ?? ?? ???????? ?? ?????? ????? ??????????? ?????? ???? ??? ?? ?? ????? ??, ???? ?????? ?? ????????? ?????? ?? ?????? ???? ????????? ?????? ?? ??? ?? ????? ?? ?????? ???? ???
??????? ??? ???? ???? ???? ?? ?????? ???????? ?????? ??? ??????????? ??????????? ???, ?? ?????????? ?? ?????? ?? ???????? ?????? ?? ?? ?? ???? ???? 1950 ?? ??? ???, ????????? I, ?????? L, ?? ???? ?? ???????? ?????? ?????????? (NET) ?? ??? ????, ?? ??????? ?????? ????? ?????????? ?? ???????? ?????? ?? ???????? ????? ??? ????? ??, ?????? L ?? 1931 ??? ???-???? ?????? ?? ??????????-?????? ????? ??????? ????, ?? ????????? ?? 1945 ??? ???????? ???????? ?? ??? ??????? ????????? ?????? ?? ???????? ?????????? ????, ?? ?????? ?????? ?? ???? ????? ???????? ???????? ?? ???? ???? ??? ?????? ?? ??? ?????????? ?? ???, ????????? ?? ??????? ??? ????????? ????? ?? ?????? ?? ???????? ?? ??? ???????? ?????? ?????? ???????? ?? ??????? ?? ????????? ?????? ???????? ?? ????? ?? ?????? ?? ??? ???? ?????????? ????????? ???????? ?? ??????? ?? ???? ???, ????? ????? ??????? ?? ????? ???? ??????? ?? ??? ??? ???? ???
??????? ???, ?????????? ?? ???? ????? ?????? ?? ???????? ?????? ?? ?????? ???? ?? ??????? ???? ??, ?? ?????? ????????, ???-????? ???????, ???? ??????? ?? ????????? ?? ???????? ?? ?????? ?? ??????? ??, ?? ???? ??????????? ??? ??????, ????? ???????, ??? ???????, ??????????? ?? ???????????? ?? ???-??? ????????? ??????? ?? ??????? ???? ?? ????? ??? [1]?
????? ?????????? ?? ??? ?? ?????
?????? ?????? ??????? ?? ?????? ?? ????? ?? ?????????? ?????? ?????? ?? ?????? ???? ??, ?? ?????? ??????? ?? ??????? ??? ????????? ?????????? ?? ?????????? ?????????? ???????? ?? ????????? ??, ?? ???? ??? ?? ????? ?????? ??????? ?? ????????? ?? ??????? ??? ?? ?? ???
1876 ??? ????? ??? ????? ?? ????? ???? ??, ??? ?????? ?? 1899 ??? ??? ????? ?? ?????? ?????????? ?? ???? ????, ????????-?????? ?? 1900 ??? Fe-Fe3C ??? ???? ?? ????????? ??? ?????, ????? ?????? ??????? ?? ?????? ?? ??? ?????????? ?????? ?????? ????; ??? 20 ??? ??????? ?? ?????? ???, ??? ????? ?? ???? ?? ???????? ?? ?????? ?? ???? ?????? ??? ???? ??????? ??? ?????? ?? ??????? ??? 1950 ?? ??? ?? ?????? ???, ??? ?????? ?? ????????? ????? ?? ?? ?????? ?????????? ???????? ?????????? ????, ????? ?????????? ???????? ?? ???? ?????????? ?? ?????? ?? ??? ???????????? ?????; 1960 ?? ??? ?? ?????? ???, ??? ?????? ?? ???? ?? ???-?????? ?????????? ?? ????????????? ?? ?????? ????, ???????, ??. ?????? ?? ???? ?? ??? ???? ????????????? (CALPHAD) ?? ???? ?? ????? ??, ????? ????-???? ??????? ???????? ?? ?????????? ?????????? ?? ?????? ??????? ??????? ?? ??? ??? ?? ???? [2]?
??? 2011 ???, ??????? ?? $500 ?????? ???????? ??????????????? ?????????? ?? ????? ??, ????? ????? ?????? ??? ?? ?? ?????????? ????? ????????? (MGI) ??? “MGI ?? ???????? ?? ?????????? ?? ????? ?? ??? ?????? ????? ?????? ????, ????????? ???????????? ???????? ?? ?????? ?? ????? ???????? ?? ???????? ?? ?? ???? ?? ?????? ?? ????? ????? ??? ?????? ?? ?????? ?? ????? ??? ??? ?? ?? ?????????? ?? ??????? ?? ??? ?? ?????????? ??? ?? ?????? ??, ????? ????? ???? ?? ?????? 10-20 ?????? ?? ????? 2-3 ???? ???? ?? ????
?????? ????????????? ??? ???????? ?? ?????? ?? ????, ??? ?????? ??? ???????, ??? ?????? ????? ?? ??????, ??????? ?????????? ???????, ??? ??? ??????? ?? ???? ?? ?????? ????? ?? ?????? ???? ??? ??????? ?????? ?? ????? ?? ????? ?????, ?????????, ????????? ??? ?? ????? ???? ?? ???, ??????? ???-????? ?? ?????????? ????????????? ???? ?????????? ??? ?? ???, ???? ?? ????? ????? ????, ?????? ????? ????, ??-?????? ????? ????, ????-???????? ????, ?????? ??? ????, ???????? ?????? ????, ??? ?? ??? ????, ???????? ????? ???? (??????), ?????-???????? ????????, ???? ????????, ?????? ????????, ?????? ????????, ???? ?????? ???? ???????? ?? ????? ??????? ??, ?????? ?????? ?? ????? ??????? ?? ??????? ?? ??????, ??? ?? ??? ????? ????? ?? ????? ????????? ??? ????? ???????? ?? ?????????, ????? ?? ?????????? ????? ??, ???? ??? ?? ???? ?? ????? ?????? ?? ?????? ?? ???? ???
????????????? ?????? ??????? ??????? ?? ???????? ?? ???????? ?? ??? ?? ??? ?????? ??????? ?? ?? ??????? ???????? ?? ??? ???? ???: ????-???? ????, ??? ????, ?????? ????, ?????? ????, ???? ????? ??, ???? ??? ??? ????????? ??? ???? ???? ??? ??? ?????? ?? ?????? ??????? ???? ?? ??? ????? ?? ???? ???? ??????? ?? ???? ?? ??? ????????? ??? ??????? ???? ?? ???? ???
1, ????????? ??? ????: ????????? ?????? (??????, ?????, ????, ????-?? ???????, ?????????? ???? ??????? ??????? ?????? ????????, ???) ?? ????? ???? ???, ????? ??? ?? ????- ?? ????-??????? ?????????? ?? ????
2, ?????????? ??? ????, ???? ???? ???????? ???????????? ??? ???? ?? ??? ??? ?? ???? ???? ??, ?? ???? ?? ???????? ?? ???????? ???? ???? ??, ??????????, ???????????? ??? ???? ?? ??????? ???? ?? ??? ?? ??????? ???? ?? ?????, ????????? ?????? ?? ?????? ?????? ??????? ?? ?????? ??? ???? ??? ?? ????????? ???? ????
3, ???????????? ??? ????, ????? ??? ?????????? ???? ?? ????????????? ??????? ?? ???????? ?????? ??? ??????? ????????????? ???? ?? ???????? ????????? CALPHAD ??? ?? ?????? ???, ?????? ?????-?????, ??????, ????????, ????????, ????????? ??? ????? ???? CALPHAD ??? ??? ????? ?? ????? ????? ?? ??????? ????? ??-?????? ????? ???? ?? ?????? ???, ?? ????????? ?? ????? 3 ??? ?????? ??? ??, ?? ?????? ??? ???????? ??? ?? ????????? ?? ?????? ??, ????????????? ?????, ??? ?????? ????, ???????? ?????? ?? ???? ??????? ?? ?? ??? ?????? ???? ??, ????????????? ???? ?? ????? ????? ?????????? ??????? ???? ??, ?? ??? ???????????? ???-??? ?????? ?? ????????????? ????????? ?? ???? ?? ??? ???? ?? ???? ???? ??, ?? ??? ??? ?????? ?? ????????????? ??? ?? ????-???? ??? ???? ?? ???????? ??? ?? ????????????? ????? ?? ????? ???? ???? ???????? ???????? ??????? ???? ???
?????? ?? ???, ???-???? ????, ????-??? ????, ???? ????? ?? ??. ?? CALPHAD ???? ?? ????? ???? Cu-Ni-Sn ????? ??????? ?? ???????? ??? ?? ????????????? ???????? ?? ????????? ????? ???? ???? ??? ?? ?????? ??????????? ??????? ?? ????? ??? ?? ??? ???? ???, ???? ?? ????? 4 ??? ?????? ??? ??? ???????? ?? ????? ??????? ??? bcc ??? ?? ????????-?????????? ??????? ?? fcc ??? ?? ????????? ?????? ?? ?? ???? ??, ?? ?? ???????? ?????? ?? ???????? ????? ?? ????? ???? ????-????? ?? ????-?????? ???? ?? Cu-Sn ?????? ?? ????? ?? ??? ?????????? ??? ?? ???????? ????? ?? ????? ???? ?? Cu-?????? ????? ?????? ?? ???? ?????? [3]?
???? ?????? ?????????? ?????? ?? ?????? ???? ???, ?? ??? ?? ?? ?? ?? ??? ??? ???? ?? ?????? ???? ???? ?? ?? ?????? ???????? ??????? ???????? ???? ???, ??? ???? ?????? ??? ???????????? ?????????? ?? ?????? ?? ??? ?? ??? ?????? ?? ?????????? ?????? ?? ??? ????? ??????? ???? ????
????? ?????????? ?? ??????? ????????? ??? ?????????
???? ?? ??????? ???, ??????????, ???? ?? ?????? ?????? ???? ???? ?? ??????? ???? ???? ???? ??????? ?? ??????? ?????? ?? ?????????? ??? ??????? ?? ??? ????? ?? ????? ??????? ????? ?? ??????? ???????? ?? ????? ?? ???????? ???? ???? ?????? ?? ???, Al-Cu ??????? ????? ?????? ?? ???, ??? ??? ?? ????? ????? ?????? ?????????? ?? ????????? ???? ???, ????? ??????? ????? ?????? ???? ??; ???-????? ?? ?????, ???? ???? GP ???? ???? ??, ???? ??? ?? ??????? ????????????????? ???? ?? ????? ???????? ?? ????????? ?? ???? ???? ??, ????? ????? ?? ???-??-??????? ???? (Al2Cu) ?????? ??? ??????? ???? ??? ?? ??????? ?? ????????? ?? ????? ??????? ??? ?? ???? 0.5 μm ?? ???? ???? ??, ?? ??? ???? ?? ???????? ?? ????????? ??????? ???? ?? ?? ?? ?????? ?? ????? ?? ???? ??; ?? ???? 0.005 ?? 0.05 μm ?? ??? ???? ?? ?? ???? ????? ??? ?? ???? ??? ???? ??, ?? ?? ???????????????? ?? ???? ?? ????? ??? ???? ??? ???? ??? ?????????, ????? ?? ???? ???????? ?? ???????? ?? ??? ????????? ??? ?????? ?? ???? ??? ?? ?? ??????? ?????????? ?????????? ?? ?????? ????????????? ????? ?? ?? ????
(1) ???????? ?????? ??????
??? ??? ???? ???? ?????? ????? ??????? ???????? ?? ????? ??????? ?? ??? ???, ???? ??? ????? ?? ???? ?????? ???????????, ????????????? ???? ??????? ?? ????????? ?? ??? ???? ???? ???? ????????? ??? ?? ?? ?? ?? ???? ????-??? ???? ???????? ????? ??????, ???? ?????????????? ????? ?? ?????? ?? ??? 9 ?? ?? ?????? ???? ????? ??? ?????? ??? ?????? ??????? ??? ??? [4]?
(2) ???? ????????? ???????
??? ??????????, ?? ????????, ?? ??????? ?? ???? ?? ??????? ??? ?? ????????? ???????? ?? ??? ??????????? ?? ????????, ??????????? ??????? ??????? ??? ?????? ?? ???, ????? ??????? ?? ?????? ?? ????????????? ?? ???? ???? ?? ????? ???? ?????? ????????? ?? ???? ???? ??? ??? ??? [5]? ?? ????????? ?? ?? ?????? ?? ?? ?? ?????????? ?? ????????????? ?? ???? ????? ??? ???? ??? ???? ?? ????? ?????? ??????? ???????? ??????? ?? ?????????.
(3) ???????????
2000 ???, ??????? ????? ???????????, ????? ?? ????????? ?? ????????????? ?? ?????????? ??????? ?? ?????? ??? ??????????????????? ???? ?? ???????? ????, ?????????????, ??? ?? ?? ?? ???????????? ?? ????? ?? ????? ????? ?? ?????? ??? ??????????????????? ?? ???? ?????? ?? ???????? ????, ??????? ??????????? ?? ?????? ?? ?????? ??????? ??? ?????? ??? ?? ??? ?? ?? ??????????? ?? ?? ?????? ???? ????? ?????? ?? ???? ??? ???? ?? [6]?
(4) ???? ?????? ????? ????
?????? ???????????? ?? ??. ?? ?????????? ???? ?? ????? ???? ?? ?????-????? ????????? ?? ????? ???? 293 K ?? ???? ?????? ????? ???? Cu-Al-Zn ?? ??? ???? ?? ???? ???? ?? ??? ????? ?? ??? ????? ?? ??? ??? ???????? ?? ??? ????? [7]?
???? ????????, Mg-?????? ????????? ?????? ???????, ??????? ??????? ?? ???? ?????? ????? ??? ????????????? ???????? ???????? ?? ??????? ????????? ?? ????
????? ?????????? ??? ?????
???? ??? ?? ?????????? ??????? ?????? ??????????? ??? ?? ????? ???? ??, ?? ??????, ??? ????????, ????????? ???????, ?? ???, ??? ?? ??? ??????? ?????? ?? ????????, ??????? ?????????? ?? ????? ???? ???, ????? ??? ???????? ?????? ?? ?????? ???? ?? ??? ??? ???? ?????????? ????? ?? ??? ?????????? ??????????? ??? ???? ?????????? ?? ??? CALPHAD ???? ?? ??????? ???? ?? ???????? ???? ??, ????: ?????-??????????, ????? ????? ?????????? ???????? (DFT) ?? ?????????? ?????? ???? (MFM) ?? ???; ??????, ????, ????? ??? ?? ?????????? ???? ?? ??? ????? ???????? ???? ?? ??? ??????; ??????, ?????? ??? ??????? ????, ???? ?? ????, ??????? ??? ?? ???? ???? ?? ??? ???????? ?? ????????? ????? ?? ????????????, ????? ?? ?????? ?? ???? ?? ??? ????? ??????? ???, ???? ?????? ?? ?????? ??? ??????? ????
?????? ???, ??????? ?????? ??? ?? ????? ???? ?? ??? ????? ??????? ?? ??? ??????????????? ?? ????????? ???? ???-?????? ?????? ???????????? ????????, ??????? ?? ??????? ?? ?????? ?? ???? ?? ???? ????????? ?? ?????? ???? ??? ???? ??????? ?? ??? ????? ?? ????????????? ????? ?? ?????????? ?? ?? ??? ?? ?????? ????????? ?? ????? ??? ????? ?? ???? ??? ?? ???????? ???? ?? ???, ??????? ????? ?? ???????? ?? ????? ??? ????? ????? ??? [8,9]?
??????
[1] ?? ??????, ??????????????? ??? ??????????, ???? ??????? ?????, 2009
[2] ??? ??????, ?? ???????, ???? ????? ??? ???? ???? ?? ??? ?????? [??]? ????? ?? ?????????? ??????, 2006, 4(20): 94-97
[3] ???-???? ????, ?????-??? ????, ???-???? ??, ???? ?????, ????-???? ???????, ???????? ?????? Cu-Ni-Sn ?????? ?????? [J] ?? ??? ?????? ?? ????????????? ????? ?????? ????? ?? ??????? ??????, 2005(11): 202-207?
[4] ???? ??????, ?? ?????????, ??? ???? ?????? [??] ?? ??? 9Ni ?? ?????? ???? ??? ????? ????? ?? ?????, ????????? ?? ????? ???? ?????? ??????? ??????? ?? ?????????? ??????: ???? ??????? ??? ?????? ?? ????? ???? ?????? ????, 2008:741-749
[5] ??? ??????????, ???? ??????, ???? ??. ???? ????????? ??????? ?? ??????????????? ?? ????????? ??? ??????[??]. ????? ?????????? ?????????, 2010, 29(04): 23-27
[6] ?????? ???-????, ????? ???-???, ???? ???, ?? ???-???, ???? ?-???? ????????????? ?? ??????????????? ?? ??????? ?????? ?? ????????? [??]? ????? ??????? ??? ??????,2010,22(06):1058-1067?
[7] ?????? ?????????????, ????? ???????, ??? ???????, ?????? ???????, ??????????????? ?? ??? ?????? Cu-Al-Zn ????? ???? ?? ????? ????? [??]? ??????? ?????? ??????? ??? ????? ?? ???-???, 2015, 25(08): 2630-2636
[8] ?????? ??, ?????? ???, ?????? ??, ?? ??. ???????????? ?????? ??? ???????????? ??????????????? ?? ?????????? ?????? ????-???? ?????? ?? ??????? [??]. ????? ??? ?????????? ??? ????????, 2005, 4(2): 122-125
[9] ??? ????, ?????? ??, ?????? ??. ????????????? ?????? ??? ??????? ?????? ?? ????? ?????? ?? ????????????? ????? [??]. ????? ??????????, 2008, 56:1890-1896